🤔پرسش

❓این که در زیارت آل یاسین به اهل بیت می گوییم شما اول و آخر هستید « انتم الاول و الاخر» یا حضرت علی می گوید :« انا الاول و الاخر و الظاهر و الباطن» آیا گرفتار غلو نمیشویم و صفات خدایی را که می گوید « هو الاول و الاخر و الظاهر و الباطن» به اهل بیت نسبت نمی دهیم❕❕

💠پاسخ💠

❗️خداوند در توصیف خود می فرماید:

« او اول و آخر و ظاهر و باطن است و از هر چیزی آگاه است»

🔶حدید3

👌توصیف خداوند به اول و آخر بودن اشاره لطیفی است به ازلیت و ابدیت او زیرا او وجودی بی انتهاست که هستی اش از درون ذات او است نه از بیرون تا پایان گیرد یا آغازی داشته باشد .بنابراین از ازل بوده و تا ابد خواهد بود .

👌توصیف به ظاهر و باطن نیز تعبیر دیگری از احاطه وجودی او نسبت به همه چیز است .او از همه چیز ظاهرتر است چرا که آثارش همه جا را فرا گرفته و از همه چیز مخفی تر است چون که کنه ذاتش بر کسی روشن نیست زیرا وجودی نامحدود است و ما سواه همه محدود هستند .

📚تفسیر نمونه ج23 ص297

👌اگر در برخی تعابیر نسبت به اهل بیت خطاب اول و آخر و ظاهر و باطن شده است مقصود معنای دیگری غیر از آن معنایی است که در مورد خداوند به کار می رود.

❗️مرحوم ابن شهر آشوب از حضرت علی علیه السلام روایت می کند که فرمود:

« من اول و آخر و باطن و ظاهر هستم و من به هر چیزی عالم هستم …

🔶مرد اعرابی از این سخن حضرت تعجب کرد .امام در پاسخ فرمود:

« من اول هستم یعنی اولین نفری هستم که به پیامبر ایمان آوردم و من آخر هستم یعنی آخرین نفری هستم که به پیامبر نگاه کردم زمانی که او در لحد جای گرفته بود و من ظاهر هستم یعنی احکام و شرائع اسلام به وسیله من ظاهر می شود و من باطن هستم یعنی وجود من پر از علم است و من به همه چیز عالم هستم یعنی من عالم به هر آنچه هستم که خداوند رسولش را بر آن آگاه کرده است»

📚مناقب ج2 ص385

📚بحار الانوار ج39 ص347

👌یا فرمود:

« من اول هستم یعنی اولین مسلمان و مومن به خدا و رسولش هستم و من آخر هستم یعنی آخرین نفری هستم که پیراهن را بر جنازه مبارک پیامبر پوشاند و دفنش کرد و من ظاهر و باطن هستم یعنی تمام علوم ظاهری و باطنی نزد من است»

📚الاختصاص ص163

❗️اگر در زیارت آل یاسین نیز خطاب به اهل بیت می گوییم :« انتم الاول و الاخر»« شما آغاز و پایان هستید»

📚مفاتیح نوین ص505

👌معنایش آن است که دین الهی به وسیله شما آغاز می گردد و به وسیله شما پایان می گیرد.

📚دانش نامه قرآن و حدیث ، ج9 ص533

🔶پیامبر گرامی فرمود:

« ای علی خداوند دین را با ما به پایان برده چنان که آن را با ما آغاز کرده است »

📚امالی مفید ص251

🔷حضرت علی علیه السلام فرمود:

« خداوند اسلام را با ما آغاز کرد و با ما به پایان می برد»

📚الاحتجاج ج1 ص544